ελληνικά, σκακιστικά, πολιτικά

αναλύσεις και συζητήσεις

Τα ελληνικά έλο και το παρασιτικό αδελφάκι τους

Η κανονικήκατανομή, το θεμέλιο του συστήματος έλο (εικόνα με χρωματική επεξεργασία, από την αγγλική Wikipedia)

Η κανονική κατανομή, το θεμέλιο του συστήματος έλο ( από την αγγλική Wikipedia)

Περιεχόμενα

1. Εισαγωγή

2. Στοιχεία

3. Παρατηρήσεις

4. Δια ταύτα

Τα τελευταία χρόνια αρθρογράφησα συχνά (και σε αυτό εδώ το ιστολόγιο) αλλά και εισηγήθηκα στο ΔΣ της ΕΣΟ για την ανάγκη να υπάρξει σοβαρή παρέμβαση στο σύστημα των ελληνικών βαθμών αξιολόγησης. Πίστευα (μάλλον αφελώς κατά πως φαίνεται) ότι με δεδομένη την όποια πείρα μου στο θέμα, θα αρκούσε η «γκρίνια» μου για να κινητοποιηθεί όποιος θα έπρεπε να κινητοποιηθεί. Δυστυχώς, οι αντιδράσεις που συνάντησα (και συναντώ ακόμη) ξεκινούν από την αδιαφορία και, περνώντας από την απροθυμία και την ενόχληση, φτάνουν μέχρι μια ανεξήγητη, δύσκολα συγκαλυπτόμενη εχθρότητα.

Είπα λοιπόν να θυμηθώ τα φοιτητικά μου χρόνια (από τότε έχω να κάνω ασκήσεις στατιστικής..) και να κάνω μια περιπτωσιακή μελέτη (case study στα καθ’ ημάς) για να [απo]δείξω αυτό που εμένα μου αρκούσε ότι διαισθανόμουν. Για τη μελέτη χρησιμοποίησα τους διεθνείς βαθμούς αξιολόγησης («έλο» θα τα λέω συχνά) που δημοσίευσε η παγκόσμια σκακιστική ομοσπονδία, FIDE, φέτος τον Ιανουάριο 2009 για τους Έλληνες σκακιστές, καθώς και τους εθνικούς βαθμούς αξιολόγησης που δημοσίευσε λίγες ημέρες αργότερα η ελληνική σκακιστική ομοσπονδία, η ΕΣΟ. Πήρα και τα δύο δείγματα από τους σχετικούς ιστότοπους. Το πλήθος των σκακιστών και στα δύο δείγματα είναι αρκετά μεγάλο –και αρκετά ανομοιογενές. Από τη στιγμή όμως που ήθελα να κάνω περισσότερο ποιοτική παρά ποσοτική μελέτη, ήταν νομίζω αρκετό.

1. Εισαγωγή  —Οι προϋποθέσεις για τη μελέτη:

Αυτό που ήθελα ήταν να διασφαλίσω με κάποιον τρόπο ότι θα εξετάσω βαθμούς αξιολόγησης που θα είναι «φρέσκοι», από ενεργούς σκακιστές. Αυτό θα μπορούσε να γίνει με συγκριτική μελέτη προηγούμενων πινάκων, αφενός όμως πίστευα ότι ακόμη και το φωτογραφικό στιγμιότυπο του Ιανουαρίου θα ήταν αρκετό για να δείξει το πρόβλημα και αφετέρου, πολύ πεζά, απλώς δεν είχα τα σχετικά στοιχεία στη διάθεσή μου.

Έτσι έθεσα τις εξής προϋποθέσεις:

  • Για τους διεθνείς βαθμούς (που δημοσιεύονται με μικρότερη χρονική περιοδικότητα) εξέτασα όσους είχαν έστω και μια αξιολογημένη παρτίδα.
  • Για τα εθνικά έλο αντίθετα (που έχουν εξάμηνη περιοδικότητα) εξέτασα όσους είχαν τουλάχιστον οκτώ αξιολογημένες παρτίδες (επτά είναι σήμερα το πιο συνηθισμένο τουρνουά, άρα τουλάχιστον ένα πλήρες αξιολογημένο τουρνουά συν μια παρτίδα).

Επίσης αποφάσισα στη συγκέντρωση των στοιχείων από τον εθνικό πίνακα να αρχίσω από το 1100 επειδή τα εθνικά έλο «κόβονται» (δεν δημοσιεύονται) από το 1005 και κάτω, ενώ μεταξύ 1000 και 1100 υπάρχουν δημοσιευμένοι και πολλοί «βαθμοί δραστηριότητας» (ανάλογα με τον αριθμό παιγμένων παρτίδων) –που ενώ μοιάζουν, δεν έχουν σχέση με τους βαθμούς αξιολόγησης και απλώς περιπλέκουν την κατανόηση των πραγμάτων.

Αφού διαπίστωσα ότι με την επιλογή αυτή είχα και πληθικά παρεμφερές δείγμα στο κοινό διάστημα εθνικών-διεθνών έλο 1400-2600, άρχισα την αξιολόγησή τους.

Η λυδία λίθος για την εξέταση της αξιοπιστίας του συστήματος είναι βέβαια ο βαθμός που προσεγγίζει την κανονική κατανομή, το θεμέλιο του συστήματος αξιολόγησης του καθηγητή Έλο (εικόνα στην αρχή του άρθρου).

Η κανονική («κωδωνοειδής») κατανομή, την οποία συναντούμε πολύ συχνά κατά τη στατιστική παρακολούθηση φυσικών φαινομένων, χαρακτηρίζεται από το ότι αριστερά και δεξιά της μέσης τιμής της, σε απόσταση μίας τυπικής απόκλισης (που έχει οριστεί από τον Έλο στους 200 βαθμούς αξιολόγησης) βρίσκεται το 68,2% του συνολικού πληθυσμού του δείγματος, ενώ σε απόσταση δύο τυπικών αποκλίσεων έχει προστεθεί άλλο ένα 27,2%, φτάνοντας συνολικά στο 95,4% του πληθυσμού.

Με άλλα λόγια, το 95% των σκακιστών θα (πρέπει να) βρίσκονται στους συν/πλην 400 βαθμούς απόσταση από τη μέση τιμή.

2. Στοιχεία:

Πατήστε εδώ για να συνεχίσετε

Σελίδες: 1 2 3 4

20 Φεβρουαρίου, 2009 - Posted by | ΕΛΟ, ΕΣΟ, ΜΕΛΕΤΕΣ ΓΙΑ ΤΟ ΣΚΑΚΙ | , ,

3 Σχόλια »

  1. Ξεκίνησα να γράψω κάτι μακροσκελές, αλλά το μετάνιωσα 🙂

    Νομίζω αυτό που βλέπεις είναι τελείως αναμενόμενο. Ας κάνω επιγραμματικά μερικές παρατηρήσεις.

    1) Η Fide δεν χρησιμοποιεί πλέον την κανονική κατανομή, αλλά την λογιστική, που ουσιαστικά δεν έχει μεγάλες διαφορές, απλά μοντελοποιεί καλύτερα το γεγονός ότι «όσο ανεβαίνουν τα ΕΛΟ τόσο ποιό δύσκολο είναι να κερδίσεις»,

    2) Το σύστημα αξιολόγησης, για να ισχύει και να εφαρμόζεται προϋποθέτει, σύστημα σε ισορροπία. Αν λοιπόν σε ένα σύστημα με 1000 άτομα βάλουμε 1, δεν διαταράσσουμε την ισορροπία του συστήματος. Αν βάλουμε 200, την έχουμε κάνει ….. Πάνε οι κατανομές οι κώνοι οι πυκνότητες.. και όλα τα χαρακτηριστικά του συστήματος.

    3) Αυτό που βλέπουμε στα Ελληνικά ΈΛΟ είναι απλά η διαταραχή από το σημείο εισόδου της ανωμαλίας. Δηλαδή αυτό που πρέπει να δούμε. Το ότι δεν το βλέπουμε στα διεθνή ΕΛΟ (ακόμη) είναι οτι η πύλη εισόδου είναι ακόμη ψηλά, αν και έχει πέσει επικίνδυνα.

    4) Υπάρχει λύση. Το ερώτημα είναι αν υπάρχει πρόβλημα. Αν απαντήσουμε ναι, έχουμε δυο (2) δυνατότητες.

    1) Πάρα πολύ επιθετικό Κ για ΕΛΟ 1600 κανονικά.
    β) Αν κάποιος πέσει κάτω απο 1600, έχει σαν ΕΛΟ την απόδοση στις τελευταίες 20 παρτίδες. Αν αυτό είναι πάνω απο 1600 μπαίνει πάλι στο σύστημα. Έτσι ένα παίκτης κάτω απο 1600 έχει σαν τρέχον ΕΛΟ την απόδοση στις τελευταίες 20 παρτίδες του.

    Σχόλιο από Kostas Oreopoulos | 21 Φεβρουαρίου, 2009

  2. Κώστα, τα μακροσκελή σχόλια μπορούν να γίνουν καλά άρθρα… 🙂

    Δεν φτάνει να “βλέπουν” οι 5-10 που καταλαβαίνουν, πρέπει να μπορούν να δουν όλοι. Ο στόχος μου (με τα δύο απανωτά άρθρα) ήταν να δείξω ότι, όπως έχει οριστεί το σύστημα έλο έχει συγκεκριμένο εύρος εφαρμογής ανάλογα με τον πληθυσμό του και ότι στην πράξη (όπως θα γίνει ή γίνεται ήδη και με τα διεθνή έλο) αναπτύσσονται τοπικά υποσυστήματα με συγκεκριμένους περιορισμούς.

    Τα προβλήματα είναι πολιτικά και μαθηματικά. Το πολιτικό πρόβλημα είναι ότι χρειάζεται ένα σύστημα αξιολόγησης που θα πρέπει να είναι α) αξιόπιστο αλλά β) να έχει και την εμπιστοσύνη του σκακισιτκού κοινού. Όχι εύκολο με δεδομένο το μαθηματικό πρόβλημα.

    Η λύση του μαθηματικού προβλήματος που προτείνεις είναι πιθανόν καλύτερη, αλλά σημαίνει ότι ουσιαστικά ένα πολύ δραστήριο κομμάτι του ελληνικού σκακιστικού πληθυσμού (ο μισός ενεργός σκακιστικός πληθυσμός του δείγματος βρίσκεται κάτω από το 1600, χώρια οι αξιολογημένοι 1000-1100 και οι αναξιολόγητοι αλλά δραστήριοι μικροί) θα παραμένει για πάντα στην κατάσταση της προσωρινής απόδοσης. Δεν κρίνω αν είναι σωστό ή λάθος, απλώς το επισημαίνω.

    Επομένως, ίσως τελικά είναι προτιμότερη η καλλιέργεια υποσυστημάτων σε απόσταση π.χ. τριών τυπικών αποκλίσεων (π.χ. γύρω από το 2200, το 1600 και το 1000) σε συνδυασμό με ένα Κ επιθετικό, όπως λες, τέτοιο που να διευκολύνει τον εντοπισμό και τη μετακίνηση απο το ένα υποσύστημα στο άλλο.

    Σχόλιο από dokiskaki | 21 Φεβρουαρίου, 2009

  3. Μια ακόμη παρατήρηση. Την κανονική κατανομή ακολουθεί η απόδοση ενός παίκτη, και όχι το σύνολο του σκακιστικού πληθυσμού. Αν αύριο όλοι παίζαν τέλεια σκάκι, η κατανομή θα ήταν μια γραμμή στο «3000» και όλα τα άλλα μηδέν, αλλά η κατανομή απόδοσης του ενός παίκτη θα ήταν πάλι η κανονική.

    Βέβαια είναι πάρα πολύ πιθανόν το σύστημα να ακολουθεί την κανονική κατανομή, αν ορίσουμε όμως σαν σύστημα » το σύνολο των παικτών που ξέρουν σκάκι» θα πρέπει να ορισθεί τι σημαίνει «ξέρουν» οπότε μπαίνουν στο σύστημα.

    Σχόλιο από Kostas Oreopoulos | 21 Φεβρουαρίου, 2009


Σχολιάστε

« Προηγούμενη | Επόμενη »