Σκακιστική Ολυμπιάδα 1988 στη Θεσσαλονίκη

Για κάτι άλλο έψαχνα στο Διαδίκτυο, αυτό το σπάνιο ντοκουμέντο βρέθηκε μπροστά μου. Ένα σύντομο βίντεο σχετικά με την πρώτη θέση της Εθνικής γυναικών της Ουγγαρίας (λέγε με «αδελφές Πόλγκαρ») το 1988 στη Θεσσαλονίκη, που μας δίνει την ευκαιρία να θυμηθούμε (όσοι τα ζήσαμε από κοντά) και μερικές σκηνές από τους αγώνες, την απονομή κ.λπ. Προσπαθήστε να ανακαλύψετε τους γνωστούς σκακιστές και τις σκακίστριες που περνούν από τα πλάνα.

Ποιο είναι το μυστικό;

Όχι ένα, όχι δύο, ούτε καν τρία. Τέσσερα ανοιχτά διεθνή τουρνουά είναι σε εξέλιξη αυτές τις ημέρες στην Ελλάδα. Και μπορεί της Ικαρίας να είναι το πιο παραδοσιακό, αλλά στο Ρέθυμνο είναι το ισχυρότερο, στο Πόρτο Καρράς στη Χαλκιδική το πιο χαλαρό, και στη Λέρο το πιο ραγδαία αναπτυσσόμενο.

Και οι τέσσερις διοργανώσεις είναι επιτυχημένες, αποδεικνύοντας το τεράστο οργανωτικό και τεχνικό δυναμικό που διαθέτει το ελληνικό σκάκι. Και στις τέσσερις, το μυστικό της επιτυχίας είναι η σαφής διατύπωση των στόχων, η επιλογή της κατάλληλης οργανωτικής ομάδας, η αγάπη για την ίδια τη διοργάνωση, και η αντιμετώπιση των σκακιστών με την παραδοσιακή ελληνική φροντίδα και φιλοξενία. Πουθενά παράπονα, διαμαρτυρίες, γκρίνιες. Ξεκάθαροι κανόνες, όλα ρυθμισμένα από πριν, οι άνθρωποι ταξιδεύουν και πληρώνουν από την τσέπη τους για να περάσουν όμορφα και να παίξουν σκάκι. Παντού, εντυπωσιακή υποστήριξη από την τοπική κοινωνία.

Στην Ικαρία (επίσημος ιστότοπος εδώ) έχει ενσωματωθεί φέτος εκτός από το ανοιχτό πρωτάθλημα Αιγαίου και το ανοιχτό πρωτάθλημα Ελλάδας. Οι συμμετοχές έφτασαν τις 132, οι τιτλούχοι όμως δεν προτίμησαν εδώ την παραδοσιακή ικαριώτικη φιλοξενία. Το σχετικό άρθρο στον Γάτο, εδώ.

Στο Ρέθυμνο (επίσημος ιστότοπος εδώ) παίζεται το ισχυρότερο τουρνουά αυτών των ημερών στην Ελλάδα. Δέκα GM πάνω από 2600, 180 συμμετοχές (όχι όμως πολλοί ισχυροί Έλληνες). Πατήστε εδώ για εντυπώσεις και σχόλια στον Γάτο.

Στο Πόρτο Καρράς (επίσημος ιστότοπος εδώ) ο δηλωμενος στόχος είναι χαλάρωση και σκάκι, με έμφαση στη χαλάρωση (λες και είναι δυνατό!). Κι εδώ όμως συγκεντρώθηκαν 68 συμμετοχές από έξι χώρες.

Στη Λέρο, στο 2ο διεθνές τουρνουά «Άρτεμις» (επίσημος ιστότοπος εδώ),οι συμμετοχές έφτασαν τις 84. Μπόλικοι τιτλούχοι: 10 GM, 6 ΙΜ, 15 διεθνοτιτλούχες σκακίστριες. Εκπρόσωποι από 19 χώρες (μπόλικη Σκανδιναβία). Η γατίσια οπτική, εδώ.

Λίγο πιο πριν είχαμε το επιτυχημένο τεράστιο όπεν που λέγεται Πανελλήνια Νεανικά. Μετά από αυτά τα τέσσερα διεθνή τουρνουά θα ακολουθήσουν άλλα: στην Κρήτη, στην Εύβοια, στην Καβάλα.

Και ανάμεσα σε όλες αυτές τις επιτυχημένες διοργανώσεις, το διασυλλογικό της Α’ Εθνικής. Όποιος, πέρα από τον διοργανωτή και δίκαιο πρωταθλητή όμιλο μπορεί να δει ομοιότητες με όλα τα υπόλοιπα τουρνουά που ανέφερα, ας σηκώσει το χέρι του. Όμως ξέρω και τον αντίλογο, με τα σοβαρά και φρακοφορεμένα επιχειρήματα.

Η απάντησή μου είναι μόνο μία: Πρέπει και το διασυλλογικό σκάκι να προσφέρει στους σκακιστές την ευχαρίστηση που προσφέρουν τα ατομικά τουρνουά. Όπως γινόταν τα ρομαντικά χρόνια που δέναν τα σκυλιά με τα λουκάνικα. Σε όσο γίνεται περισσότερους σκακιστές. Και, όσο και αν φαίνεται περίεργο σήμερα που λεφτά δεν υπάρχουν, λύσεις υπάρχουν. Απλώς ξαναδιαβάστε το άρθρο προσεκτικά και μεταφερθείτε σε μια σκακιστική Ολυμπιάδα, σε ένα Πανευρωπαϊκό Εθνών, σε ένα ευρωπαϊκό συλλόγων. Τι το κοινό έχουν; Έχουν κατάταξη, δεν έχουν κατηγορίες. Είχαν παλιά, τις έχουν καταργήσει. Ο καθένας έρχεται με τη δύναμή του.

Ικαρία και σκάκι και Διαδίκτυο

Ότι το τουρνουά της Ικαρίας είναι μία από τις μεγαλύτερες σκακιστικές παραδόσεις στην Ελλάδα, δεν είναι τίποτε καινούργιο.

Ένα φετινό καινούργιο είναι η ενημέρωση, που θα μας έρχεται πια άμεσα, διαδικτυακά, χωρίς τη μεσολάβηση των ηλεταχυδρομείων και των έντυπων δελτίων τύπου. Από το εξαιρετικό ιστολόγιο της διοργάνωσης, που έχει –κατά τη γνώμη μου– την ωραιότερη ελληνική εισαγωγική σκακιστική εικόνα.

Θάλασσα και σκάκι αρμονικά δεμένα, σε κάνουν να λαχταράς να βρεθείς κοντά και στα δύο.

Όμως το ιστολόγιο δεν σκοπεύει να είναι απλός διαμεσολαβητής των σημερινών ειδήσεων. Είναι ολοφάνερο, από τα ως τώρα δημοσιευμένα άρθρα, ότι επιθυμεί να μετατραπεί και σε πολύτιμη κιβωτό των αποθησαυρισμένων αναμνήσεων και ντοκουμέντων από τις τριάντα τόσες μέχρι σήμερα σκακιστικές καλοκαιρινές εκδηλώσεις στην Ικαρία, χωρίς να αποποιηθεί και το δικαίωμα της παρέμβασης στα σημερινά σκακιστικά πράγματα.

Εύχομαι καθε επιτυχία στο ιστολόγιο και στους στόχους του. Χρόνος και υγεία να υπάρχουν και όλα θα πετύχουν νομοτελειακά. (Για κέφι, διάθεση, ικανότητες και γνώση και άλλα τέτοια ανάλογα, δεν υπάρχει αμφιβολία ότι υπάρχουν και θα υπάρχουν με το παραπάνω.)

Βυθιστείτε στο ιστολόγιο και ευχηθείτε μαζί μου καλή επιτυχία και στον φετινό Ίκαρο, που είναι φέτος, πρώτη φορά, και Ανοιχτό πρωτάθλημα Ελλάδας!

Σημείωση: Για όλη τη διάρκεια του τουρνουά, θα βρίσκετε στην πάνω δεξιά γωνία συνδέσμους προς όλα τα νέα άρθρα που θα δημοσιεύονται στο ιστολόγιο του Ίκαρου.

Εισήγηση για την Α’ Εθνική

Από καιρό δοκιμάζω διάφορους τρόπους να παρουσιάσω συνοπτικά και οργανωμένα τις σκέψεις μου για το πρωτάθλημα Α’ Εθνικής. Το πρόβλημα είναι κυρίως στο «συνοπτικά», μολονότι και η απαίτηση για «οργανωμένα» δεν είναι εύκολο να υλοποιηθεί, αφού εμπλέκονται μια σειρά από παραμέτρους και λεπτομέρειες, πολλές φορές άγνωστες ή αόρατες και για έμπειρους σκακιστές, τεχνικούς, και παράγοντες.

Τελικά αποφάσισα να χρησιμοποιήσω σαν σκελετό το επόμενο κείμενο, που αποτελεί χωρίς διορθώσεις ή αλλαγές, με την προσθήκη μόνο τυπογραφικών στοιχείων (χρώματα, έντονα, πλάγια κλπ), μια εισήγησή μου προς την Τεχνική Επιτροπή και το ΔΣ της ΕΣΟ της 6/11/2009. Η σκέψη μου είναι ότι αφενός θα μπορώ ίσως μελλοντικά να τον εμπλουτίζω και να τον εξειδικεύω με αναφορές σε επόμενα δημοσιεύματα (π.χ. στα διάφορα σημεία όπου «είναι γνωστές οι θέσεις» έχουν γραφτεί δεκάδες σελίδες και ακούγονται επί χρόνια ισχυρά επιχειρήματα και αντεπιχειρήματα) και αφετέρου, ελπίζω ότι ίσως προκαλέσει κάποιες δημιουργικές αντιδράσεις και από τους αναγνώστες. Ορίστε λοιπόν!

Α. Μικρή σκακιστική Ολυμπιάδα

Θέλω να ξανακάνω σαφές για πολλοστή φορά τα τελευταία 25 χρόνια ότι θεωρώ το σύστημα της μικρής σκακιστικής Ολυμπιάδας όχι απλώς το καλύτερο, αλλά το μοναδικό αποδοτικό για το ελληνικό σκάκι, με δεδομένη τη γεωγραφική, τη χωροταξική, και τη σκακιστική διάρθρωση της χώρας μας.

Σημειώνω, για να βρίσκεται, ότι για εμένα στην έννοια της Μικρής σκακιστικής Ολυμπιάδας συμπεριλαμβάνονται επίσης παράλληλες εκδηλώσεις, από το ξεχασμένο Συνέδριο μέχρι σεμινάρια, εκθέσεις κ.ο.κ. που δίνουν ευρύτερη σκακιστική αξία στη διοργάνωση από εκείνη ενός απλού τουρνουά.

Με αυτό το δεδομένο, θεωρώ ότι το πρωτάθλημα του 2009 (και το δοκιμαστικό του 2008) έχουν δώσει ήδη αρκετά στοιχεία που θα μας βοηθήσουν να προσεγγίσουμε αυτόν το στόχο.

Δεν θα σταθώ στην εκ νέου αναλυτική περιγραφή θετικών (μαζικότητα στη συμμετοχή) και αρνητικών (τεχνικά, οργανωτικά) στοιχείων· τα θεωρώ γνωστά. Γι’ αυτό προχωρώ σε στοιχεία του σχεδιασμού για τα επόμενα χρόνια.

Το φετινό Ακρόπολις

Έφυγα από την Αθήνα όταν ακόμα διαφωνούσαμε Περί αξιών και ισοπαλιών και επέστρεψα σε μια σκακιστική κοινότητα που θρηνεί το χαμό ενός νέου, συμπαθητικού, αγαπητού σκακιστή και προπονητή. Έστω και από μακριά, έπρεπε –όσο και αν δεν μπορούσα να ασχοληθώ με το Ακρόπολις– να πω τουλάχιστον ένα Αντίο Νίκο.

Το φετινό Ακρόπολις είναι όμως ένα πολύ ισχυρό και αξιόλογο τουρνουά, και ίσως εξαιτίας της φετινής φιλοξενίας του στη Χαλκίδα, έδωσε στη σκακιστική κοινότητα κάτι που ήταν εξίσου απαραίτητο αλλά δεν γινόταν ως τώρα στην Αθήνα: ένα διεθνές b-group.

Ας συγκεντρωθούμε λοιπόν όσο γίνεται και πάλι στη σκακιέρα και ας παρακολουθήσουμε αυτούς τους αγώνες. Είναι πιο εύκολο από ποτέ χάρη στην ικανοποιητική διαδικτυακή κάλυψη και τα εξαιρετικά μπουλετίν που επιμελείται ο Στράτος Γρίβας.

Χωρίς πολλά-πολλά λοιπόν, να πού θα βρείτε ό,τι θέλετε να ξέρετε για το φετινό Ακρόπολις:

• Για την κεντρική επίσημη ιστοσελίδα πατήστε εδώ.
• Για ζωντανές παρτίδες πατήστε εδώ.
• Για τα δελτία τύπου που επιμελείται ο GM Στράτος Γρίβας πατήστε εδώ. Πατήστε εδώ για να πάρετε σε μορφή pdf (και να διαβάσετε ή να κρατήσετε για το αρχείο σας) τα καθημερινά μπουλετίν που επίσης επιμελείται ο Στράτος και περιέχουν και σχολιασμένες παρτίδες. Όλες τις παρτίδες, σχολιασμένες και μη, θα τις βρείτε και από εδώ.
• Τέλος, για το ερασιτεχνικό τουρνουά, θα βρείτε πληροφορίες εδώ.

Η μεγάλη ώρα της Ικαρίας

Η δεύτερη σελίδα από τον οδηγό του Δήμου Αγ. Κηρύκου

dokiskaki: Ενημερωθείτε στα σχόλια του άρθρου για όλες τις εξελίξεις των αγώνων!

Η σπουδαία σκακιστική εκδήλωση που οργανώνεται φέτος στην Ικαρία αποτελεί την κορυφή της πυραμίδας που συνθέτουν προσπάθειες 32 ετών. Το Ανοιχτό Διεθνές Πρωτάθλημα Αιγαίου «Ίκαρος 2009» έχει όλους τους δείκτες επιτυχίας μιας διοργάνωσης στο ζενίθ. Η συμμετοχή 172 σκακιστών και σκακιστριών από όλη τη Ελλάδα, καθώς και από 22 ξένες χώρες, η εμφάνιση 37 παικτών με διεθνή τίτλο (8 GM, 11 IM, 5 WGM) και η έντονη παρουσία παιδιών καθιστούν το φετινό τουρνουά ιδιαίτερα μαζικό, ισχυρό, αντιπροσωπευτικό και πολύ νεανικό.

Πρόκειται για ένα σπουδαίο γεγονός που αγκαλιάζουν με θέρμη οι φορείς της Τοπικής Αυτοδιοίκησης,  στηρίζει η ντόπια κοινωνία, αλλά για μία ακόμα φορά εμφανίζεται να επιχειρεί να το απαξιώσει και να το υποβαθμίσει η επίσημη πολιτεία. Στην πιο μεγάλη ώρα του σκακιστικού θεσμού φαίνεται ακόμα πιο έντονα η απουσία ηθικής και υλικής συμπαράστασης από το κράτος, με πιο χαρακτηριστική την στείρα αρνητική στάση της αθλητικής ηγεσίας, η οποία τα τελευταία χρόνια συμπεριφέρεται σαν να μην αποδέχεται ότι το Ανοιχτό Διεθνές Πρωτάθλημα Αιγαίου οργανώνεται μέσα στην ελληνική επικράτεια…

Στον πρώτο γύρο σχεδόν όλοι οι ισχυροί προσκεκλημένοι (Κεμπίνσκι, Βορομπιόβ, Μάρκους, Μίστα, Τουκμάκοβ, Ριτσάγκόβ, Ζαγκρεμπέλνι), σημείωσαν νίκες, ενώ μεγάλη επιτυχία πρέπει να θεωρηθεί η ισοπαλία του Παπαχριστούδη με τον Πολωνό γκραν μετρ Μπόμπρας.

Οι αγώνες διεξάγονται στο Αθλητικό Κέντρο Αγίου Κηρύκου (τηλέφωνο 22750-23965). Το επίσημο σάιτ της διοργάνωσης είναι εδώ, ενώ πλούσια στοιχεία θα βρείτε και σε αυτή την ηλεκτρονική διεύθυνση.

(Δελτίο Τύπου από την πένα του Κοσμά Κέφαλου)

Α’ Εθνική 2009: Μια πρώτη ανακεφαλαίωση

Πριν από δώδεκα ημέρες, αναρωτήθηκα από αυτό το ιστολόγιο αν «Πέτυχε ήδη η Α’ Εθνική;» Παλιότερα είχα αναρωτηθεί γιατί δεν λέει κανείς «Καμιά καλή κουβέντα για το ορφανό;» εννοώντας το συγκεκριμένο σύστημα. Στο ενδιάμεσο έγραψα κι άλλα άρθρα σχετικά, και θα χρειαστεί να γράψω κι άλλα για να εξηγήσω γιατί, κατά την άποψή μου:

Η φετινή Α’ Εθνική είναι μια επιτυχία με πολλά αλλά και όμως, που θα κριθεί σε μεγάλο βαθμό του χρόνου και τα αμέσως επόμενα χρόνια. Ξεκαθαρίζω αμέσως και με συντομία τα πώς και τα γιατί και τα αλλά και όμως:

Το σκάκι είναι ατομικό, τα ομαδικά αποτελέσματα είναι σε πολύ μεγάλο βαθμό συνάρτηση των ατομικών συντελεστών κάθε ομάδας, και αυτά είναι με τη σειρά τους συνάρτηση των οικονομικών και οργανωτικών δυνατοτήτων κάθε ομάδας. Με άλλα λόγια, τα λεφτά δεν αρκούν για να κάνουν τις μεγάλες σκακιστικές ομάδες, αλλά χωρίς αυτά δεν γίνεται τίποτα.

Α’ Εθνική πριν έξι χρόνια: Χαλκιδική 2003

Όταν τα ματς ήταν μόνο οκτώ (και σε οκτώ σκακιέρες) υπήρχε χώρος στην αίθουσα και χρόνος για φωτογραφίες: Εδώ, η διαιτητική ομάδα του 2003 (από αριστερά): Παξιμαδάς, Βούρτσας, Δρεπανιώτης, Σακελλαράκης, Πεντίδης και Κωστούρος πίσω από τις κυρίες Σαράφογλου, Σαλταμάρα και Χαλβατζόγλου.

Η διάδοση της πληροφορίας και η αμεσότητα της διαδικτυακής συζήτησης στις ημέρες μας, μας κάνουν μερικές φορές να νομίζουμε ότι αυτά που βλέπουμε γύρω μας είναι πρωτόφαντα, ότι κάποια προβλήματα δεν έχουν εντοπιστεί και παλιότερα (και άλλοτε τους έχει δοθεί λύση και άλλοτε όχι).

Δεν προσπαθώ να αποφύγω τη συζήτηση για τη φετινή Α’ Εθνική, ούτε να βγάλω λανθασμένα συμπεράσματα επειδή «τα θέλω». Προτιμώ να καταλάβω πρώτα τι ακριβώς έγινε, να καταγράψω τι δεν έγινε, και να αναπροσαρμόσω τις απόψεις μου σύμφωνα με τα νέα δεδομένα. Θέλω όμως να γίνει αυτή η συζήτηση αφού έχω δώσει όσο μπορώ περισσότερη ενημέρωση στον αναγνώστη. Γι’ αυτό έσκαψα λίγο στα αρχεία μου και ανακάλυψα την Έκθεση Διατησίας και την Έκθεση Δημοσιότητας που είχα υποβάλλει στο ΔΣ της ΕΣΟ ως επικεφαλής διαιτητής στο 32º Πρωτάθλημα Α’ Εθνικής, που είχε γίνει πάλι στην Καλλιθέα της Χαλκιδικής, στις εγκαταστάσεις του ξενοδοχείου Άθως.

Μια χρήσιμη υπενθύμιση: Την εποχή εκείνη το πρωτάθλημα διεξαγόταν σε δύο φάσεις. Στην πρώτη φάση σχηματιζόντουσαν 4 όμιλοι των 4 ομάδων, χρησιμοποιώντας «φιδάκι» πάνω στα ομαδικά αποτελέσματα της προηγούμενης χρονιάς. Το «φιδάκι»σημαίνει ότι επικεφαλής κάθε ομίλου έμπαιναν οι περσινοί 1ος, 2ος, 3ος και 4ος αντίστοιχα, ακολουθούσαν οι 5ος, 6ος, 7ος και 8ος με την αντίστροφη φορά κ.ο.κ. Οι ομάδες έπαιζαν και τους τρεις αγώνες μεταξύ τους και στη συνέχεια (μεταφέροντας το μεταξύ τους αποτέλεσμα) οι δύο πρώτοι κάθε ομίλου σχημάτιζαν τον επάνω όμιλο πουλ για την κορυφή και οι δύο τελευταίοι σχημάτιζαν τον κάτω όμιλο για να αγωνιστούν να αποφύγουν τον υποβιβασμό (έπεφταν οι τρεις τελευταίοι ή, στην πράξη, σωζόταν ο «πρωταθλητής» ανάμεσα στους τέσσερις «μαζέτες»). Και οι ομάδες έπαιζαν βέβαια σε ΟΚΤΩ σκακιέρες…

Το πρωτάθλημα κρινόταν (όπως και τώρα βέβαια) στα 2-3 παιχνίδια μεταξύ των ισχυρότερων ομάδων· το ίδιο και η μάχη του υποβιβασμού όπου είχε τεράστιο πλεονέκτημα όποιος από το κάτω γκρουπ είχε κάνει μια νίκη στην πρώτη φάση (καμιά φορά παίζοντας με την ασθενέστερη αντίπαλο χάρη στην εύνοια του «φιδιού»). Στην πραγματικότητα, για τις μισές ομάδες το πρωτάθλημα ήταν μια χαρά διακοπές (πληρωμένες από τον προϋπολογισμό) και κρινόταν επίσης σε 2 ή 3 παιχνίδια. Εφόσον είχες τερματίσει την προηγούμενη χρονιά στις θέσεις 5η-8η, αρκούσε να κερδίσεις τους δύο «μαζέτες» (από τον όμιλο 9-12 και από τον όμιλο 13-16) για να εξασφαλίσεις την παραμονή σου στην Α’ Εθνική. Αλλά και αυτοί περμάτιζαν στις θέσεις 9η-12η δεν είχαν μεγάλο άγχος. Συνήθως ήταν αρκετό να κερδίσουν τον «πελάτη» του προκριματικού και να κάνουν άλλη μια νίκη εναντίον «πελάτη». Μια-δυο κατάλληλες ισοπαλίες ξεκούρασης και αναψυχής στο υπόλοιπο τουρνουά αρκούσαν για να διασφαλιστεί το ποθούμενο.

Αν έχετε λοιπόν όρεξη να διαβάζετε αρχαία ιστορία για να κατανοείτε καλύτερα τις εξελίξεις και τα σημερινά, πατήστε εδώ για να διαβάσετε (σε pdf) την Έκθεση Διαιτησίας 2003 και την Έκθεση Δημοσιότητας 2003. Ξεκαθαρίζω ότι έχω κάνει μερικές μικροδιορθώσεις, απαλείφοντας επωνυμίες των τότε χορηγών της ΕΣΟ και όλα τα ονοματεπώνυμα συνεργατών για τα οποία η αναφορά μου θα μπορούσε να θεωρηθεί ως μη θετική (δεν έχουν άλλωστε νόημα οι προσωπικές αναφορές μετά από έξι χρόνια, το σημαντικό είναι οι θεσμοί). Διευκρινίζω επίσης ότι ο τότε διαδικτυακός συνεργάτης μας δεν είναι η ομάδα του Αργύρη Κώτση (οι φιλομαθείς μπορούν εύκολα να βρουν τις απαντήσεις σε ερωτήματα που ίσως τους δημιουργηθούν στον ιστότοπο της ΕΣΟ, εδώ).

Α’ Εθνική: Έναν μαθηματικό επειγόντως!

Υπάρχουν πολλές παραλλαγές στο «πρόβλημα του φυλακισμένου». Από την πιο απλή εκδοχή (τι πρέπει να κάνει ο κρατούμενος όταν ο ανακριτής του λέει ότι αν ομολογήσει πριν από το συγκρατούμενό του θα έχει ευνοϊκότερη συμμετοχή) μέχρι τις αρκετά πιο περίπλοκες (π.χ. το πρόβλημα των εκατό καταδικασμένων). Για μια καλή επιλογή και παρουσίαση τέτοιων προβλημάτων ξεκινήστε π.χ. από εδώ (στα αγγλικά).

Το (ενδεχομένως) ελαφρά διαφορετικό νέο πρόβλημα είναι: Να υπάρχει bye στον τελευταίο γύρο της φετινής Α’ Εθνικής ή όχι;

Με λίγα λόγια: Στο ελβετικό σύστημα, όταν ο αριθμός των παικτών είναι μονός, ο τελευταίος στην τρέχουσα κατάταξη παίρνει bye, δηλδή νίκη άνευ αγώνος. Το θέμα είναι συνήθως τεχνικό και θεωρείται επουσιώδες, επειδή συνήθως ενδιαφέρει η κατάταξη στις πρώτες και τις τελευταίες θέσεις και το bye συνήθως δεν επηρεάζει αυτή η διαδικασία (στο τέλος ενός τουρνουά 9 γύρων, θα έχουν πάρει το bye σίγουρα οι 3-4 χειρότεροι). Παραπάνω ακρίβεια έτσι κι αλλιώς δεν προβλέπει το σύστημα για 31 αγωνιζόμενους και 9 αγώνες.

Τι γίνεται όμως όταν κυριολεκτικά τεντώνεις το σύστημα στα όριά του ζητώντας να σου δώσει την 20η θέση; Η απαίτηση αυτή είναι έτσι κι αλλιώς υπερβολική (για να μην πω αστεία και στενοχωρήσω κόσμο…) αλλά γίνεται προκλητικά παράλογη όταν συμπεριλάβεις στο μέτρημα και το bye. Δεν θέλει δα και πολύ μυαλό να καταλάβεις ότι όταν οι συμμετέχοντες είναι 31 και δοθεί 9 φορές το bye, είναι σχεδόν βέβαιο ότι αυτός που θα πάρει  το bye του τελευταίου γύρου θα εξασφαλίσει μια νίκη χωρίς αγώνα που θα τον εκτινάξει στη ζώνη σωτηρίας της πρώτης εικοσάδας.

Η λύση που πρότεινα ως τεχνικός στη σύσκεψη των αρχηγών της Α’ Εθνικής (η σύσκεψη των αρχηγών είναι ένα θεσμικό όργανο που μπορεί να αντιμετωπίζει κρίσιμα προβλήματα της τελευταίας στιγμής) ήταν να διαγραφεί από τη λίστα των αγωνιζόμενων η τελευταία ομάδα πριν από την τελευταία αγωνιστική, ώστε τουλάχιστον όλοι οι κρίσιμοι αγώνες να κριθούν στη σκακιέρα. Ο γκρανμέτρ Στρ. Γρίβας βελτίωσε την πρόταση με την προσθήκη «εφόσον αυτή η ομάδα δεν μπορεί με νίκη να διεκδικήσει τη σωτηρία της» (πράγμα έτσι κι αλλιώς πολύ πιθανό για να βρεθεί να παίρνει bye).

Κανονικά, το πρόβλημα αυτό θα έπρεπε να έχει μελετηθεί από την Τεχνική Επιτροπή της ΕΣΟ και να του έχει δοθεί η βέλτιστη (με δεδομένες τις συνθήκες) λύση. Πολλοί αρχηγοί δεν είχαν καν συνειδητοποιήσει ο πρόβλημα, φοβήθηκαν να δεσμευτούν «στο πόδι» (και ίσως σκέφτηκαν κιόλας «κι αν είμαστε εμείς οι ωφελημένοι;») Άλλοι είπαν ότι θα ήταν άδικο για μια ομάδα να μην παίξει έναν αγώνα (έστω και αν η συμμετοχή της θα είχε συνέπεια να ευνοηθεί υπερβολικά μια άλλη ομάδα). Έτσι, δεν πάρθηκε καμία απόφαση και τη λύση θα δώσει (όπως σε τόσα πολλά πράγματα στην Ελλάδα και στο σκάκι) η ζωή.

Ο μαθηματικός (που ζητώ στον τίτλο του άρθρου) θα πρέπει να εξετάσει δύο προβλήματα: Το ένα είναι να διατυπώσει και να λύσει  (με σκακιστικά επαρκή αιτιολόγηση) την εδώ εφαρμογή του bye και το δεύτερο είναι η εξέταση της συμπεριφοράς των αρχηγών και ο παραλληλισμός και η εξήγησή της με τα διάφορα προβλήματα των φυλακισμένων.

Σημείωση: Για το bye (και το πρόβλημα με την εφαρμογή του στην προτελευταία αγωνιστική) δείτε και αυτό το σχόλιο του Κώστα Ωραιόπουλου.